Wat zijn de inspiratiebronnen van Monica Schwarz? Zij schrijft hierover: voor mij is het geloof verweven met het dagelijks bestaan. Dit is ontstaan in mijn jeugd en in de loop van mijn leven versterkt en verdiept. Ik verbind geloven met dagelijkse dingen. In mijn bestaan van alledag zijn zodoende veel inspiratiebronnen te vinden.
Er zijn veel wonderen in de wereld
wanneer er mensen zijn die wonderen kunnen zien.Ulrich Schwarz
Natuur
Juist over veel schijnbaar gewone dingen kan ik mij verwonderen: een doorgesneden rode kool of een rondgeslepen kiezelsteen. De natuur van Twente, waar wij wonen, is een bron van inspiratie. Maar ook andere landschappen, zoals het wijde landschap van Friesland en Groningen, het strand van Schiermonnikoog en het landschap van de Zwitserse Alpen
Het besef dat ik deel uitmaak van het veelzijdige leven op onze planeet met zijn lange geschiedenis en voortdurende verandering maakt mij als mens klein en bescheiden. Tegelijkertijd maakt het mij groot, omdat ik onderdeel ben van het wonder dat ‘leven’ heet en omdat ik verantwoordelijkheid krijg voor mijn én ander leven.
‘Puffin’ · detail houtsnede · MM Schwarz
Cultuur
Cultuur is ook een inspiratiebron voor mij. Poëzie, muziek en beeldende kunst geven klank en kleur aan de werkelijkheid. Zij vinden woorden, klank of beelden voor indringende ervaringen en emoties. Zij vertellen van het geheim van het leven en kunnen iets daarvan tot uitdrukking brengen.
Kunst kan op indrukwekkende wijze misstanden aan de kaak stellen en daardoor oproepen tot verandering. Zo is het profetisch en verbonden met idealen. Kunst kan ook juist het wonder dat in veel dingen verborgen is zichtbaar maken. Zo laat het iets zien van het visioen, van licht en hoop.
Van kleins af aan heb ik kerken en musea bezocht en daarnaast werd ik uitgedaagd om zelf creatief bezig te zijn. Schilderen, houtsneden maken en wandkleden naaien zijn voor mij manieren om mijn verwondering te uiten. Enkele malen heb ik mijn studieverlof deels gewijd aan het maken van series kunstwerken, bijvoorbeeld bij het Zonnelied van Franciscus. Hierdoor werd ik mij bewust van mijn interesse in spiritualiteit en van de creatieve manier waarop ik theoloog ben.
‘Broeder Zon’ · detail houtsnede · MM Schwarz
Bijbel en liturgie
Bijbelverhalen zijn voor mij verhalen over de essentiële dingen en belangrijke vragen in het leven zoals liefde, dood en leven, goed en kwaad. Ik lees ze niet zozeer als historische verhalen, maar als teksten vol symboliek waarin wij onszelf kunnen herkennen. Nico en Carel ter Linden en Karel Eykman zijn daarin inspiratiebronnen. Bijbelverhalen komen zo heel dichtbij en gaan niet over vroeger en lang geleden, maar over ons hier en nu.
Een andere bron van inspiratie is voor mij liturgie: het geheel van rituelen, teksten en muziek waaruit een viering bestaat. Het lichtritueel in de Paasnacht heeft sinds mijn vroegste jeugd grote betekenis voor mij. Het doet mij beseffen dat licht meer wordt als je het deelt en dat licht sterker is dan het donker.
‘Licht delen’ · detail houtsnede · MM Schwarz
Andere tradities en geloven
Er is een oud verhaal uit India, waarin blinden de kans krijgen om een olifant aan te raken, zodat zij zich er een beeld van kunnen vormen. De een raakt de slurf aan en denkt dat een olifant beweeglijk is als een slang, een ander bevoelt één van de poten en denkt dat een olifant stevig en sterk is als een pilaar .. Zo heeft elke blinde een eigen beeld van de olifant. Maar allemaal hebben zij slechts een klein stukje van de olifant ervaren. Zo is het ook met het goddelijke: iedere traditie ervaart dit vanuit net weer een ander perspectief en zo kunnen zij elkaar aanvullen. Ik doe inspiratie op bij andere tradities en geloven.
In de kerk van mijn jeugd ontstond mijn interesse voor het Jodendom. Ik leerde dat kennis van het Jodendom essentieel is voor het begrijpen van mijn eigen Christelijke traditie. Daarnaast was ik lid van een oecumenische kindercantorij en leerde ik verschillende kerken kennen. Een van mijn vriendinnen werd Joods, een ander kloosterzuster en weer een ander Boeddhist. Zo werd ik uitgedaagd om de dialoog met anderen gaande te houden en open te zijn voor inzichten uit andere tradities en religies.
blik in de St. Orans Chapel op Iona
tekening · MM Schwarz
Kloostergemeenschappen
Jaarlijks ben ik een periode op ‘retraite’ in een kloostergemeenschap. Zo was ik in Megen, Grandchamp (Zwitserland) en Taizé (Frankrijk). De kloostergemeenschap van Taizé is een oecumenische gemeenschap. De uitnodigende, open en eigentijdse wijze van geloven van de broeders inspireert mij. Hun vieringen worden gedragen door stilte en het vele malen herhaalde zingen van korte liederen.
Afgelopen jaren was ik ook in de gemeenschap van Iona, een protestantse kloostergemeenschap op een klein eilandje aan de Westkust van Schotland. De spiritualiteit van deze gemeenschap is gekleurd door het Keltisch Christendom. Hierbij wordt Gods aanwezigheid in de hele schepping beleefd. God bezielt alle dingen en zo maakt het goddelijke deel uit van het gewone alledaagse leven. Dit heeft consequenties voor hoe je met de dagelijkse dingen omgaat: het verbindt verwondering met verantwoordelijkheid.
In het Friese Jorwert groeit ‘Nijkleaster’, een nieuw protestants klooster. Hier wordt gezocht naar nieuwe wegen voor zingeving, voor mensen en hun levensvragen. Het is een plek om op adem te komen en om kracht op te doen. De kernwaarden van Nijkleaster zijn stilte, bezinning en verbinding. Met interesse volg ik dit nieuwe initiatief en vind er inspiratie.
‘Ruimte’ · detail houtsnede · MM Schwarz
Verwondering en verantwoordelijkheid
De verwondering over al het goede en mooie in het leven kan een bron van kracht worden om de strijd aan te gaan met dat wat het goede in onze wereld in de weg staat of bedreigt. Ik voel mij geroepen om het goede te behoeden en te laten groeien. Zo heeft spiritualiteit niet alleen te maken met verwondering, maar juist ook met verantwoordelijkheid.
